Worden wie je bent

De schaduw, bekeken vanuit het Jungiaans perspectief

Vandaag is het dodenherdenking. We herdenken een donkere periode uit onze geschiedenis waar goed en kwaad duidelijk aanwezig waren. Een licht en donker dat ook in onszelf bestaat. Carl Jung noemde dit donker onze schaduwkant.  Maar wat is dat eigenlijk, je schaduw? En hoe ontstaat die?

Hoe ontstaat je schaduw?

Als kind doe je er alles aan om in je familie, het collectief, te passen. Door in je familie te passen zorg je ervoor dat je gevoed en geaccepteerd wordt en dat er van je gehouden wordt. Emoties, driften, verlangens, instincten die niet passen in het plaatje van je familie en daardoor niet gewenst zijn verban je zo ongemerkt naar het onderbewuste, je schaduwkant. Wat niet geaccepteerd wordt door het collectief wordt nauwelijks geïntegreerd in ons ego.

De zondebok

Naast een individuele schaduw hebben we ook een collectieve schaduw. Ieder collectief, iedere familie heeft zijn schaduw.  Deze schaduw wordt vaak op één persoon geprojecteerd. Ga maar eens na in je eigen familie wie die persoon is. Deze persoon ‘leeft’ de schaduwkant en iedereen in de familie kan dit verwerpen. De deugdelijkheid van de familieleden bestaat in gratie van de slechtheid van de zondebok, waardoor de familieband blijft bestaan. Ditzelfde principe geldt ook voor groepen en in de maatschappij. Want ook buiten onze familie spelen collectieve overtuigingen waardoor we gevormd worden. Denk bijvoorbeeld aan religieuze of sociale normen en waarden. De bakermat van oorlogen, racisme, noem maar op.

Hoe slechter jij bent des te beter ben ik

Omdat wij goed willen zijn zal iemand anders slecht moeten zijn. Er bestaat immers geen licht zonder donker. Alles wat we niet tolereren van onszelf projecteren we op een ander. En hoe slechter de ander is, des te beter voelen we onszelf.

Kijk eens wat vaker in de spiegel

Zo komen we onze schaduw vooral tegen in relatie tot anderen. Want uiteraard is het veel makkelijker om over een ander te oordelen dan naar jezelf te kijken. In deze projecties zit overigens heel veel informatie. Dat wat we op de ander projecteren zegt namelijk alles over onszelf. Onze schaduw zie je ook terug in de woorden die we kiezen, films die we kijken, de fantasieën die we hebben.

Onveilig

Hoe meer we onze schaduwkant verwerpen des te groter die schaduw wordt. Uiteindelijk ervaar je je schaduwkant als een geest, als iets van buitenaf dat je kan vermorzelen. Onbewust wordt dat hetgeen dat ons drijft.

Naast dat we het zelf ervaren ervaart de buitenwereld dit gevoel ook bij ons. We voelen onveilig aan voor anderen. En hoe meer we onze schaduwkant verwerpen hoe onveiliger we aanvoelen voor de ander. Want je weet maar nooit hoe en wanneer de bom van die ander barst.

Werk aan de winkel

Wil je veiliger voelen voor jezelf en voor anderen dan zul je je onderbewustzijn toe moeten eigenen. Hoe je dat doet? Door het slechtste in jezelf te ervaren en accepteren. Hierdoor kom je erachter dat je beiden kunt zijn. Goed en slecht.

Je bent dan niet alleen maar goed. Je bent geworden wie je bent. Jezelf.